जीवनमा सबैलाई राम्रो जीवन साथी चाहिन्छ। जीवनमा असल जीवनसाथी भेटियो भने जीवन स्वर्ग जस्तै बन्छ, नत्र जीवनभर पछुताउनु पर्छ। प्रख्यात कूटनीतिज्ञ आचार्य चाणक्यले आफ्नो नीति शास्त्रमा सुखी दाम्पत्य जीवनका बारेमा धेरै कुराहरू भनेका छन्। यी नियमको पालना गर्नाले दाम्पत्य जीवन सुखमय हुन्छ। उनी भन्छन्, ‘विवाहअघि जीवनसाथीको बारेमा केही कुरामा ध्यान दिन आवश्यक छ।’
क्रोधले कुनै पनि समयमा मानिसलाई नष्ट गर्छ। जसले गर्दा साथी पनि शत्रु बन्न पुग्छ र मानिसले बिना सोचेर गलत निर्णय लिन्छ। क्रोधले कुनै पनि दाम्पत्य जीवनलाई नरक बनाउँछ। यस्तो अवस्थामा विवाह गर्नुअघि आफ्नो जीवनसाथीको क्रोध परीक्षण गर्न आवश्यक छ।
चाणक्यको नीति शास्त्रका अनुसार कुनै पनि मानिसमा धैर्यता धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। यो यस्तो गुण हो, जसले व्यक्तिलाई कुनै पनि गम्भीर परिस्थितिबाट बाहिर निस्कन मद्दत गर्छ र गलत निर्णय लिनबाट रोक्छ। यस्तो अवस्थामा, जब आफ्नो जीवन साथी छनौट गर्नुहुन्छ, यो गुणमा विशेष ध्यान दिनुहोस्।
चाणक्य नीतिका अनुसार जब तपाई विवाह गर्दै हुनुहुन्छ भने सबैभन्दा पहिले उनको सुन्दरतालाई होइन गुणलाई हेर्नुहोस्। उनका अनुसार कुनै पनि व्यक्तिको सौन्दर्यमा उसको संस्कार हुन्छ।
आचार्य चाणक्य भन्छन् कि मानिसको लागि धार्मिक हुनु धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। एक धार्मिक व्यक्ति संयम हुन्छ र आफ्नो जीवन साथी प्रति वफादार रहन्छ। यस्तो अवस्थामा विवाह गर्नुअघि आफ्नो जीवनसाथी कति धार्मिक छ भन्ने कुरा हेर्नु जरुरी छ।
आचार्य चाणक्यका अनुसार विवाह गर्ने सोचमा हुनुहुन्छ भने तपाईले उसको गुण जाँच गर्नुपर्छ। नारी सद्गुरु हुनु अति जरुरी छ । सौन्दर्य सधैँ साथमा हुँदैन, तर एक गुणी नारीले प्रतिकूल परिस्थितिमा पनि परिवारको ख्याल राख्छिन्। र पुरुष धैर्यवान् हुनु पर्दछ। समय सधैँ एकनास हुँदैन!
