धार्मिक मान्यता अनुसार जीवनमा सफलता प्राप्त गर्न धेरै मन्त्रहरू छन्। यी मन्त्रहरूमा अडिग रहनु आवश्यक छ। यस्ता मूल मन्त्रहरू चाणक्य नीतिमा पनि दिइएको छ, जसमा आचार्य चाणक्यले मानव जीवनका बारेमा भनेका कुराहरू सङ्कलन गरिएका छन्।
आचार्य चाणक्यले कर्मलाई व्यक्तिको वास्तविक परिचय भनेका छन्। चाणक्य भन्छन् व्यक्तिको भविष्य उसको कर्मले निर्धारण गर्दछ। उनले भनेका छन्, ‘मानिसका कतिपय काम यस्ता हुन्छन्, जसले समयभन्दा पहिले नै बूढो बनाइदिन्छ। समयमै यी कुरामा ध्यान दिनुभयो भने बुढ्यौली आउनुअघि नै यसलाई केही हदसम्म रोक्न सकिन्छ।
आचार्य चाणक्यका अनुसार धेरै यात्रा गर्ने मानिस चाँडै बूढो हुन्छ। किनभने यस्ता व्यक्तिको दिनचर्या राम्रो हुँदैन र यस्ता मानिसहरू आफ्नो खानपान र रहनसहनमा पर्याप्त ध्यान दिन सक्दैनन्। यस्तो अवस्थामा सम्भव भएसम्म अनावश्यक यात्राबाट बच्न आवश्यक छ। यसो गर्नाले छिट्टै बुढ्यौली हुनबाट बच्न सकिन्छ।
चाणक्य नीतिमा भनिएको छ कि बन्धनलाई धेरै समस्याहरू जन्माउन सक्छ। वृद्धावस्था पनि यिनै मध्ये एक हो। धेरैजसो बाँधिएको घोडा पनि समयअघि नै बूढो हुने उनको भनाइ छ। घोडाको काम दौडनु र कडा परिश्रम गर्नु हो, यदि उसले यी दुवै काम छोड्यो भने त्यो छिट्टै बूढो हुन्छ। यही कुरा मानिसमा पनि लागू हुन्छ।
आचार्य चाणक्य भन्छन् कि मानिसको लागि खाना जति महत्त्वपूर्ण छ, शारीरिक सुख पनि उत्तिकै महत्त्वपूर्ण छ। खास गरी समय समयमा शारीरिक सुख नपाउने महिला-पुरुष छिट्टै बुढ्यौली हुँदै जान्छन्। यस्ता मामिलामा समयमै सचेत हुनुपर्छ।
