हिन्दू पात्रो अनुसार भगवान रामका परम भक्त हनुमान जन्म चैत्र महिनाको शुक्ल पक्षको पूर्णिमाको दिन भएको थियो। जसका कारण यसलाई हनुमान जयन्तीका रूपमा मनाइन्छ। तर, धेरै ठाउँमा कार्तिक महिनाको कृष्ण पक्षको चतुर्दशी तिथिमा पनि हनुमान जयन्ती मनाइन्छ। शास्त्र अनुसार भगवान हनुमानको जन्म वनराज केसरी र माता अञ्जनाको गर्भबाट भएको थियो। हनुमानलाई भगवान शिवको रुद्र अवतार मानिन्छ। हनुमान जयन्तीको शुभ समय, पूजा विधि र मन्त्र जान्नुहोस्।
चैत्र पूर्णिमा तिथि आरम्भ – अप्रिल ५, बुधबार बिहान ०९:१९ बजे
चैत्र पूर्णिमा मिति समाप्त हुन्छ – अप्रिल ०६, बिहीबार बिहान १०:०४ बजे
तिथी- उदयतिथिका दिन अर्थात् अप्रिल ६ तारिख बिहीबार हनुमान जयन्ती मनाइनेछ।
अभिजित मुहूर्त – ६ अप्रिल बिहान ११:५९ देखि १२:४९ बजे सम्म
हस्त नक्षत्र – ५ अप्रेल बिहान ११:२३ बजे देखि ०६ अप्रेल को १२:४१ बजे सम्म
चित्रा नक्षत्र – अप्रिल ६ दिउँसो १२:४१ बजे देखि ७ अप्रिल ०१:३३ बजे सम्म
हनुमान जयन्तीको दिन सूर्योदयमा सबै कामबाट आराम लिएर नुहाएर सफा लुगा लगाउने। यसपछि तामाको भाँडोमा सूर्यदेवलाई जल, सिन्दूर र रातो फूल चढाउनुपर्छ । त्यसपछि हनुमान जीको विधिवत् पूजा गर्नुहोस्। हनुमानजीलाई फूलबाट जल अर्पण गरेपछि रातो फूल, सिन्दूर, कुमकुम, अक्षता, सुपारी, रातो कपडा आदि चढाउनुहोस्। यसपछि प्रसादमा बन्दी वा मोतीचूर लड्डु चढाउनुहोस्। यसका साथै तुलसीको दाल पनि चढाउनुपर्छ। यसपछि घिउको दियो र धूप बालेर हनुमान चालिसाको साथमा मन्त्रको जप गर्नुहोस्। अन्त्यमा विधिवत् आरती गर्दै अनजानमा भएका गल्तीको लागि माफी माग्नुहोस्।
हनुमानको मूल मंत्र
ओम ह्रां ह्रीं ह्रं ह्रैं ह्रौं ह्रः॥ हं हनुमते रुद्रात्मकाय हुं फट्।
हनुमान कवचको मूल मंत्र
श्री हनुमंते नम:
