आचार्य चाणक्य यस्ता महापुरुष थिए, उनले आफ्नो नीति शास्त्रमा जीवनसँग सम्बन्धित धेरै पक्षहरूको बारेमा विस्तृत वर्णन गरेका छन्। चानक्यको नीति शास्त्रमा वर्णन गरिएका नीतिहरू आज पनि सान्दर्भिक छन्। यी नीतिहरू अपनाएमा मानिसले सुखी जीवन बिताउनका साथै प्रगति हासिल गर्न सक्छ। चाणक्यका नीतिहरू पालना गर्न गाह्रो छ भनिन्छ।
आचार्य चाणक्यले पनि आफ्नो हितोपदेशमा बुद्धिमान व्यक्तिहरूको बारेमा कुरा गरेका छन्। एक श्लोकमा आचार्यले एक बुद्धिमान व्यक्तिले पनि कस्तो परिस्थितिमा कठिनाइहरूको सामना गर्नु पर्छ भनेर वर्णन गरेका छन्। जान्नुहोस्…
मूर्खशिष्योपदेशेन दुष्टास्त्रीभरणेन च।
दु:खिते सम्प्रयोगेण पण्डितोऽप्यवसीदति।
यस श्लोकको तात्पर्य यो हो कि बुद्धिमान् पुरुषले मूर्ख शिष्यलाई उपदेश दिएमा, दुष्ट स्त्रीको हेरचाह गरेमा, धनको हानि गरेर र दुखी व्यक्तिसँग व्यवहार गरेर कठिनाइहरूको सामना गर्नु पर्छ। चाणक्य भन्छन्- मूर्खलाई ज्ञान दिएर कुनै फाइदा हुँदैन। त्यसै गरी दुष्ट र व्यभिचारी नारीलाई पाल्दा सज्जन र बुद्धिमान पुरुषलाई मात्र दुःख प्राप्त हुन्छ।
चाणक्य भन्छन् कि जो धेरै रोगबाट पीडित छ र जसको धन नष्ट भएको छ त्यस व्यक्तिलाई सहयोग गर्नु राम्रो मानिन्छ तर कुनै पनि प्रकारको सम्बन्ध राख्नु बुद्धिमानी मानिसहरूको लागि हानिकारक हुन सक्छ।
