ज्योतिषशास्त्रका अनुसार ग्रहहरूको राजा सूर्यले हरेक महिना आफ्नो राशि परिवर्तन गर्ने गर्दछ। सूर्यको राशि परिवर्तनलाई संक्रान्ति भनिन्छ। डिसेम्बर महिनामा सूर्य धनु राशिमा प्रवेश गर्दा यसलाई धनु संक्रान्ति भनिन्छ । खरमस वा मलमास धनु संक्रान्तिको दिनबाट सुरु हुन्छ। १ महिनापछि सूर्य मकर राशिमा प्रवेश गर्छ, जसलाई मकर संक्रान्ति भनिन्छ। खरमासको यो एक महिनाको समयलाई शुभ र मांगलिक कार्यका लागि वर्जित मानिएको छ । यस वर्ष खरमास १६ डिसेम्बर २०२२ देखि सुरु हुनेछ।
कहिले सुरु हुन्छ खरामास ?
सूर्यले हरेक महिना आफ्नो राशि परिवर्तन गर्छ। यसरी १२ महिनामा सूर्य १२ राशिमा प्रवेश गर्छ। हिन्दू पञ्चाङ अनुसार १६ डिसेम्बर देखि सूर्य धनु राशिमा प्रवेश गर्दैछ । धनु राशिमा सूर्यको गोचरलाई धनु सङ्क्रान्ति भनिन्छ। जब सूर्य मकर राशिमा प्रवेश गर्नेछ र माघ १ गतेबाट मकर संक्रान्तिको साथमा, शुभ कार्यहरू पुनः सुरु हुनेछ।
हिन्दू पञ्चाङ्ग र ज्योतिषशास्त्र अनुसार डिसेम्बर १६ तारिखमा सूर्य धनु राशिमा गोचर हुनेछ र यससँगै खरमासको सुरुवात हुनेछ । र जनवरी १४ तारिख राति सूर्य मकर राशिमा प्रवेश गर्नेछ । तर उदयतिथिका अनुसार मकर संक्रान्ति १५ जनवरी २०२३ मा मनाइनेछ । यसबाट खरमा समाप्त हुन्छ। साथै सबै शुभ कार्यहरू फेरि एक पटक सुरु हुनेछन्।
यस समयमा शुभ तथा मांगलिक कार्य गर्न निषेध गरिन्छ-
यसरी पुष महिनाको सुरुवात सँगै मांगलिक कार्य तथा विवाह जस्ता कार्यमा विराम हुनेछ र माघ १ गते पछि मात्र शुभ कार्यहरू सुरु हुनेछन्। यस अवधिमा विवाह समारोह बाहेक गृह प्रवेश, दाढी काट्ने, शुभ कार्य नयाँ व्यापार सुरु गर्ने जस्ता शुभ कार्यहरू अशुभ मानिँदैन।
खरामासको समयमा भुलेर पनि नगर्नुहोस् यस्ता कार्य
– धार्मिक मान्यता अनुसार खरमासको समयमा तामसिक खाना खानु हुँदैन । यस अवधिमा लसुन, प्याज, मांसाहारी, मदिरा आदिको सेवन गर्नु हुँदैन ।
– खरमासको समयमा तामाको भाँडोमा जल लिएर दैनिक सूर्यलाई अर्घ्य दिनुपर्छ तर तामाको भाँडामा राखेको पानी र दूध पिउनु हुँदैन । यसो गर्दा स्वास्थ्यमा हानि पुग्छ ।
– गाजर, मूला, तेल, चामल, तिल, सुक्खा अदुवा र अमला आदि सेवन गर्नु हुँदैन।
– खरमामा विवाह, घर प्रवेश, दाढी काट्ने, नयाँ सवारी साधन, घर, प्लट, रत्न, गरगहना जस्ता अनुष्ठानहरू खरिद गर्नु हुँदैन।
