आचार्य चाणक्य प्राचीन कालका एक महान कूटनीतिज्ञ, अर्थशास्त्री र बुद्धिमान व्यक्ति थिए। उनलाई कौटिल्य र विष्णुगुप्तको नामले पनि चिनिन्छ। उनले जीवनमा जे सिकेका थिए, त्यो ज्ञान र अनुभवलाई चाणक्य नीतिमा वर्णन गरिएको छ। आचार्य चाणक्यले आफ्नो नीतिहरूमा जीवनको हरेक पक्षसँग सम्बन्धित कुराहरू उल्लेख गरेका छन्। अर्कोतर्फ आचार्य चाणक्यले मानिसलाई जीवनको निर्णायक मोडमा बुद्धिमानीपूर्वक अगाडि बढ्न र बाटोमा आउने समस्याको समाधान गर्ने अनेक उपाय दिएका छन्।
यस बाहेक आचार्य चाणक्य भन्छन् कि हाम्रो वरपरका मानिसहरूको जीवनमा राम्रो र नराम्रो प्रभाव हुन्छ। त्यसैले कसैलाई विश्वास गर्नु अघि सोच्नु पर्छ। अन्धविश्वासले कुनै पनि मानिसलाई हानि मात्र गर्न सक्छ। जानौं चाणक्य नीति अनुसार कस्ता व्यक्तिलाई विश्वास गर्नबाट बच्नुपर्छ।
ह-ति’यार राख्ने मानिस
आचार्य चाणक्यले ह’ति-या’र राख्ने व्यक्तिलाई आँखा चिम्लिएर विश्वास गर्नु खतरामुक्त नहुने बताउँछन्। त्यसैले यस्ता व्यक्तिको कुरामा सजिलै नआउनुहोस् न कुनै कुरामा यस्ता व्यक्तिहरूसँग अल्झनुस्। यी ह-ति’या-र’धारीहरूले कुनै कुरामा रिसाएर तपाईंलाई चोट पुर्याउन पनि सक्छन्। त्यसैले उनीहरुबाट टाढै बस्नु राम्रो हुन्छ।
सत्तामा रहेका व्यक्ति
आचार्य चाणक्यका अनुसार आफूभन्दा कैयौं गुणा शक्तिशाली व्यक्तिलाई कहिल्यै पनि आँखा चिम्लेर विश्वास नगर्नुहोस्। किनभने यदि भूलवश तपाईंको कुनै शब्दले उनीहरुलाई नराम्रो लाग्यो भने उनीहरुले आफ्नो शक्तिको बलमा तपाईं का लागि समस्या खडा गर्न सक्छन् र तपाईं आफैं नै समस्यामा पर्नुहुनेछ।
लोभी व्यक्ति
जो लोभी हुन्छ उसले अरुको भलो कसरी चाहान्छ ? किनकी उसको लोभ उसको आफ्नै लागि खतरनाक हुन सक्छ। त्यसैले चाणक्य नीतिका अनुसार लोभी व्यक्तिलाई कहिल्यै पनि सजिलै विश्वास गर्नु हुँदैन। यस्ता व्यक्तिहरूले आफ्नो सानो लाभको लागि तपाईंको फाइदा उठाउन सक्छन्। एकै समयमा, तपाईंका विरोधीहरूसँग मिलेर तपाईंलाई हानि पनि गर्न सक्छ।
